Rusya'yı allak bullak eden Wagner ayaklanmasının yankıları dinmiyor, paralı askerlerin patronu Yevgeni Prigojin'in Belarus'a sürgüne gitmesi Rus ordusundaki çatlağın ortaya çıkmasını önleyemedi.
Vladimir Putin'in 24 Şubat 2022 sabahı Ukrayna'yı işgal emri vermesiyle hem Rusya hem de dünyanın geri kalanı dönülmez bir yola girdi. Moskova'nın hayali, birkaç günde Ukrayna'nın başkenti Kiev'i ele geçirip kukla bir yönetimi işbaşına getirmekti. Ancak Kremlin'in çok yanlış bir hesap yaptığı hızla anlaşıldı, Rus birlikleri işgalin ikinci ayı dolmadan Kiev çevresinden çekilmek zorunda kaldı.
Kremlin ve Rus medyasının 'özel askeri operasyon' adını taktığı işgaldeki ilk hezimet Kiev olmayacaktı, güney cephesinde Azak Denizi kıyısından Kırım Yarımadası'na kadar bir hat ele geçirilse de 2022 yazında dengeler değişti. Karşı taarruz başlatan Ukrayna ordusu önce doğudaki Harkov çevresini yıldırım harekatıyla Rus işgalcilerden temizledi, ardından Putin on altıncı ayını dolduran işgaldeki en utanç verici kararı almak zorunda kaldı. Herson çevresinde kapana kısılan 30 bin Rus askerine geri çekilme emri verildi, Ukraynalılar tek kurşun atmadan Rusya'nın işgal edebildiği tek bölgesel başkenti kurtardı.
Ukrayna'nın karşı taarruz başlattığı günlerde aylarca ertelediği seferberlik kararını 'kısmi' olarak ilan eden Rusya lideri Vladimir Putin, 300 bin yedek askerin cepheye sürülmesini istedi. Artık Rus ordusunun kayıplarının on binleri bulduğu tahmin ediliyordu.
Tam da bu dönemde paralı askerler Wagner Grubu sahneye çıktı, kış mevsimine girilirken Donetsk yakınlarındaki Bakhmut'a saldırdı. İşgalin en uzun ve kanlı muharebesi aylarca sürdü, haritadan silinen şehir ancak Mayıs 2023'te işgal edilebildi.
BİR ZAMANLAR MÜTTEFİK
Wagner'in stratejik bir önemi olmayan ve savaştan önce 70 bin insanın yaşadığı Bakhmut'u ele geçirebilmek için 20 bini aşkın üyesini yitirdiği tahmin ediliyor. Rus ordusunun işgalin başından itibaren cephede kaybettiği asker sayısı ise çoktan 200 bini aştı.
Son bir yılda cephe hattında hiçbir kaydadeğer zafer elde edemeyen ve ilkbaharın sonlarında Ukrayna'nın ikinci karşı taarruzuyla yüzleyen Rusya lideri Putin, geride kalan 16 yılda birçok komutan değiştirdi. Başarısızlıklara çare olmayan atamalar arasında en dikkat çekici olanı, General Sergey Surovikin'di.
General Armageddon olarak bilinen Surovikin, geçen yıl işgal kuvvetlerini kısa süre doğrudan komuta etti. Sivil hedeflere yönelik büyük ölçüde etkisiz bombardımanın arkasındaki isimdi.
Daha önce Tacikistan, Çeçenistan ve Suriye’de görev yapan 1966 doğumlu general Surovikin, bir zamanlar Wagner'in patronu Yevgeni Prigojin'in müttefikiydi.
Avrupa'da Wagner paniği! 'Bir elini kesmeyi tercih eder'
'RUS ORDUSU İÇERİSİNDE DE BİLİNİYORDU'
General Armageddon'un ayaklanma sırasında neler yaptığını gizemini korurken, Amerikan New York Times gazetesi, 'Putin'in Şefi' lakabıyla tanınan Yevgeni Prigojin'in ayaklanma planının Batılı istihbarat örgütlerinin yanı sıra Rus ordusu içerisinde de bilindiğini yazdı. Gazeteye göre, Surovikin Prigojin'in paralı askerlerini Ukrayna'dan çekip Rostov kentini ele geçireceğinden haberdardı.
Haberini ABD'li istihbarat yetkililerine dayandıran New York Times'a konuşan gizli servis uzmanları, diğer Rus generallerin de Prigojin’i desteklemiş olabileceğine dair işaretler olduğunu söyledi. Dahası, ABD istihbaratı Surovikin'in ayaklanmanın planlamasına yardım edip etmediğini öğrenmeye çalışıyor.
'BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLA OLACAK'
New York Times'a göre, General Armageddon'un ayaklanmada parmağının olduğunun belirlenmesi, Rus ordusu içinde devam eden güç savaşında bardağı taşıran son damla olacak. Gazeteye göre, Surovikin'in ayaklanmada parmağı olup olmadığına Putin'in bizzat karar vermesi gerekecek.
6 soruda Wagner Grubu! Adı nereden geliyor?
New York Times ayrıca, askeri ayaklanmanın ayrıca Putin ve Prigojin taraftarları arasındaki geniş bir bölünmenin göstergesi olabileceğine değindi.
New York Times'ın haberini alıntılayan İngiliz medyası ise, Surovikin'in ayaklanmanın başından bu yana ortalıkta görünmediğini belirtip 'General Armageddon kayıp' başlıkları attı. Dahası, İngilizler General Surovikin'in sorgulandığını da ileri sürdü.
Sergey Surovikin geçtiğimiz Ekim ayında Ukrayna işgalinin başına getirildi. Ancak Ocak ayına gelindiğinde Prigojin'in kanlı bıçaklı olduğu Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov'un doğrudan işgalden sorumlu olduğunu duyurdu, böylece Surovikin Gerasimov’un yardımcısı oldu.
General Surovikin, ayaklanmanın ilk saatlerinde bir video mesaj yayınlamış ve Wagner Grubu lideri Prigojin'den eylemlerine son vermesini istemişti.
Wagner ayaklanması Putin Rusya'sı için ne anlama geliyor?
Rusya'da Wagner isyanı kimler arasındaki rekabetin sonucuydu?
Şoygu ilk kez ortaya çıktı! Görüntünün şifresi